Логопедтің ата-аналарға

кеңесі

 «Күнделікті өмірде баланыңтіл

дамуы»

1. Әр іс әрекет кезінде өз

балаңызбен сөйлесіңіз, мысалы, тамақ жасау кезінде, үй жинап жүргенде,

киіндіріп-шешіндіргенде, ойнағанда, серуенге шыққанда және т.б. не істеп

жатқаныңызды, не көргеніңізді, бала не істегенін, басқа адамдар не істеп

жатқандарын және баланың не көріп отырғанын айтып отырыңыз.

2. Асықпай сөйлесіңіз, қалыпты

темпте, интонациямен.

3. Құрастырылған сөздерді,

сөйлемдерді ДҰРЫС қолданып айтыңыз. Сіздің сөйлеміңіз баланың сөйлемінен 1

– 3 сөзгеұзын болу керек. Егер де сіздіңбалаңызөзойынәлі тек

бірсөздіксөйлемдерменғанабілдірсе, ондасіздіңсөйлемшеңізекіүшсөздентұрукерек.

4. АШЫҚ сұрақтарды қойыңыз.

Бұлбалаңыздыңжауапбергендебірнешесөздердіқолдануғаитермелейді. Мысалы: «Олойныпотырма?»

дегенніңорнына «Ол не істепотыр?». Егер де бала жауабындақиналса,

сұрақтықояотырып «немесе» дегенсөзді қолданыңыз. Мысалы: «Бала

секіріптұрманемесежүгіріп бара ма?».

 5.  Баланың

сөйлеуінежәнесұрақтарғажауапберуінемүмкіндікүшін, уақыттыкішкенесозыптұрыңыз.

6. Сіздіқоршағандыбыстар мен

дауылдардытаңдаңыз. Балағаайтыңыз: «Тыңдашы, итқалайүретінін, ал

бұлжелдіңдауылы» жәнет.б. Ал сосынсұраңыз «Бұл не?» Бұл иттіңүруі,

желдіңдауылы, ұшақтыңдыбысы, жапытақтардыңсылбыры, өзенніңсылдырлапағуы және т.б.

7. Қысқа әңгіме, оқиғаны айтыңыз.

СосынбалағабұлоқиғаныСізгенемесебасқакісігеайтыпберуіңекөмектесіңіз.

Қиналған кездеріңде, бағыттайтын сұрақтарды қойыңыз.

8.  Егерт де бала сөйлегендебірнешеғанасөздердіқолданса,

оныңсөздікқорынбайытуүшінжаңасөздермен таңыстырыңыз. 5-6 сөзтаңдаңыз

(денебөліктері, ойыншықтар, азық-түліктер) жәнеолардыбалағаатаңыз. Оған

сөздерді қайталауға мүмкіндік беріңіз. Бала олардыүздікдыбыстайдыдеп күтпеңіз.

Баланы жандандырып, сөздердіжаттатқыздыраберіңіз. Бала сөздердідыбыстағанкейін,

5-6 сөздіенгіздіріңіз. Бала оны қоршап

жатқанкөпзаттардыңаттарынмеңгергеншедейін, осылай сөздерді қосып отырыңыз.

Күнсайынжаттықтырыңыз.

9. Егер де бала бірсөзғанаайтса, оғанқысқасөйлемшелерді жаттатқыздырыңыз.

Балаңызбілетінсөздердіқолдаңыңыз. Түс, көлем, әрекетті қосыңыз. Мысалы: егер де

бала «доп» десе, кейін оны «улкендоп», «Арманныңдобы», «дөңгелекдоп»

деугеүйретіңіз.

10. Жаттығулардыңкөбінойынтүріндеөткізіңіз. Баламенжұмысоныңсөздіеліктеуін,

байланыстілдіңэлементтерінің қалыптасуын, естіңжәнезейінніңдамуынбелсендіреді.