Ерекше қажеттіліктері бар балаларды оқыту және дамыту бойынша  ата-аналарға арналған ұсыныстар (№1 БӨЛІМ)

Бала толыққанды және жеке дамуы үшін махаббат пен түсіністік, бақыт атмосферасында, отбасылық ортасында жылумен өсуі қажет. Әсіресе, ерекше қажеттіліктері бар баланы дамыту үшін маңызды.  Мұндай балаларға жақын адамдардың ерекше күшейтілген қолдауы мен көмекгіне мұқтаж. Отбасында салауатты психологиялық климатты құру және қолдаудың қызмет етуі, ол баланың дамуымен және оның әлеуетті мүмкіндіктерін толық ашылуына мүмкіндік береді. Сондықтан баланың ерте оқытуына және дамуына ата-аналар мен басқа да отбасы мүшелері шешуші рөл ойнайды. Аса маңызды оқытуда міндеті - ЕҚБ балаларды танымдық, сөйлеу, физикалық, эмоционалдық- жігерлі, әлеуметтік - коммуникативтік дамыту болып табылады. Басты міндеті- баланы ойнауға үйрету.

Ойынға үйрету.

Қандай болмасын пәтер мөлшері, міндетті түрде балаға арнайы бұрыш бөліңіз, кілемде ойыншық жиһаздары, ыдыс-аяқты қойыңыз, тұрмыстық заттар, киім және т. б. Балаға ойыншықтарға ұқыпты қарауға, тәртіпті ұстауға, орнына қоюға үйретіңіз. Баланы ойын арқылы түспен, формасымен, көлемімен таныстыру, заттардың кеңістікте бейімделу дағдыларын дарыту. Өздерінің когнитивтік, тілдік дағдылар және сенсорлық қабілеттерін еркін атмосферада жаттықтыруға және дамытуға, ойын мүмкіндік береді. Ойнай отырып, балалар өз қиялын білдіреді, қоршаған әлемді таниды және маңызды әлеуметтік дағдыларға ие болады. Ойын баланың көптеген қажеттіліктерін –жинақталған энергиясын шашу қажеттілігі, өз қызығушылығымен, қоршаған әлемді зерттеуге қанағаттандырады.

Танымдық психикалық үрдістерін дамыту.

Жады.

Балалардың жад процесін жақсарту үшін есте сақтау тәсілдері және еске түсіру , іскерліктер:

·       белгілі бір байланысты бөлетін заттар, белгілері, заттарды салыстыру мен бір-бірімен құбылыстарды табу, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын талдау;

·       әр түрлі пәндер бойынша қандай да бір жалпы белгілерге біріктіру; жалпылау негізінде заттар мен құбылыстарды жіктеу, жинақтауды жүзеге асыру;

·       қоршаған заттармен және жаттау үшін объектілерге қойылатын мағыналық арасындағы байланысты белгілеу.

Жадыны дамытуға ықпал ететін ойындар мен жаттығулар.

«Детектив». Назарын дамыту. Бала 15 минут ішінде 3-5 суреттерді қарайды, содан кейін суреттерді алып тастайды; бала есінде сақтаған суретті атайды.

«Пирамида». Қысқа мерзімде механикалық жадыны дамыту. Ересек балаға бір сөз атайды, бала қайталайды; содан кейін екі сөз атайды, бала қайталайды, содан кейін үш сөз, бала қайталайды және т. б.

«Із кесуші». Ересек балаға ойыншықты көрсетеді және оны бөлмеде тығатынын айтады;  бала теріс бұрылады; ересек ойыншықты тығады, ал бала оны табу керек.

«Киім». Бала таңертең қандай тәртіппен киім заттары кигенін еске түсіру керек.

«Сен түсте қандай тамақ жедің?». Бала түсте қандай тамақ жегенін еске түсіреді. «Осындайды салып бер». Ересек қағаз бетіне қарапайым тұрғысынан салады, парақ аударылады, бала осындай сурет салу керек.

«Мен қапқа салдым». Ересек баланың көзінше әр түрлі заттарды қапқа салады; бала қапта не жатқанын еске түсіру керек.

«Таяқшалардан пішінді». Ересек таяқшалардан пішінділерді қояды (тастар, тармақтар, моншақтар); бала есте сақтайды және оны еске сақтау бойынша қояды.

Мұғалім  дефектолог:  Наймушина С.Г.